BEN’LER CİDDİYE ALINMALI  

Dr.Hasan Eraydın

Yavuz Selim kemik hastalıkları Hastanesi

Benler genellikle cildimizdeki kahverengi lekeler olarak tanımlanıyor ve fark etsek de etmesek de onlarla birlikte yaşıyoruz. Son yıllarda cilt kanserlerinde görülen artış ve hekimlerin de bu konuyu daha çok gündeme getirmesi benlere olan ilgiyi artırdı.

Bazı ben oluşumları hayat boyu bir problem çıkarmazken, kanserleşme eğilimi olan farklı tip benlerden söz etmek mümkün. Bazı benlerde Malign Melanom adlı kötü huylu bir çeşit cilt kanseri gelişebiliyor. Malign melanom % 70 oranında normal deriden kaynaklanırken, % 30 oranında da mevcut benin zaman içinde uğradığı değişiklik sonucu ortaya çıkıyor. Bu noktada, değişimleri önceden fark etmek büyük önem taşıyor.

   Yaşamımız boyunca vücudumuzda yeni benler oluşabilir. Benler en çok ilk 20 yılda ortaya çıkar,  fakat 50-60 yaşlarına kadar devam edebilir. Her benin, ortalama 50 yılı kapsayan bir yaşam  siklusu vardır. Bu, yaşam siklusuna bağlı olarak ortaya çıkıyor, bazen büyüyor, bazen küçülüyor, renk değişimleri yaşanıyor hatta ileri yaşlarda benler kayboluyor. Çoğu zaman bu değişimlerin farkına bile varmıyoruz.
   Güneşe maruz kalındığında, ergenlikte, gebelik ve doğum kontrol haplarının kullanıldığı dönemlerde benlerde; sayı artması, büyüme, renklerde farklılaşma gibi değişimler olabilir. Bunlar korkulmaması gereken fizyolojik değişimlerdir.
   Kanserleşme eğilimi olan benleri, atipik (displastik) ben ve doğumsal (konjenital) benler olarak iki gruba ayırmak mümkün.

   Atipik (displastik) benler: Genellikle ailesel özellik gösteren bu benlerde malign melanom riski normal benlere oranla yüksektir. Malign melanomlu hastaların aileleri incelendiğinde, %60-10 arasında displastik benli kişilere rastlanmaktadır.
   Displastik benler yani kanserleşme ihtimali bulunan benler, alışılmış normal benlerden daha büyüktür. Yani boyutları 5 milimetreden fazladır. Sınırları düzensizdir, ben sanal olarak katlandığında, karşılıklı gelen uçlarının simetrik olmadığı görülür.
   Renginde düzensizlik vardır, renk homojenitesi bozulmuştur. Normal benlerde malign melanoma dönüşme olasılığı yokken, atipik benlerde böyle bir risk vardır. Ailesinde malign melanomu olan ve 25-50 arasında atipik beni olanlarda malign melanom gelişme riski % 10 iken, ailesinde iki kişide malign melanom olan ve 50’den fazla atipik beni bulunan kişilerde malign melanom gelişme olasılığı % 99’a çıkar.

   Doğumsal (konjenital) benler: Malign melanom gelişmesinde etkili olan bir diğer ben grubunu da konjenital benler oluşturuyor ki, bunların popülasyondaki oranı % 1 civarındadır. Bunlar bebek doğduğu anda vücutta olan ya da ilk 6 ayda oluşan benlerdir. Konjenital benlerin riskini boyutları belirginleştirir

belirginleştirir. Bu benler boyutlarına göre küçük, orta ve büyük olarak sınıflandırılır. 1,5 santimden küçük olanlar küçük, 1,5-20 cm arasında olanlar orta ve 20 cm üzerinde olanlar da büyük olarak tanımlanır. Büyük konjenital benlerde % 6-12 oranında malign melanom riski vardır. Bu nedenle, büyük konjenital ben görüldüğü taktirde çıkarılmasını öneriyoruz çünkü çocuk büyüdükçe riski de beraberinde taşır ve cerrahi girişim zorlaşır.

   Özetleyecek olursak;

 Düzensiz sınırlı

 Düzensiz renkli, bazen kırmızımsı

 Çoğu kez deriden kabarık olmayan

 Normal benlere göre daha büyük (5-15 mm) olan benlerin kanserleşme olasılığı olacağından tespit edilmesi durumunda hekime müracaat edilmelidir.

    Sağlıklı ve mutlu günlerde görüşmek üzere…