Ülkemiz hayvancılığının gelişmesi et ve süt ihtiyacının istenilen düzeyde karşılanabilmesi için buzağıların sağlıklı büyütülmesi ile mümkün olacaktır.
Oda Başkanlığım döneminde eski GTH Bakanı Faruk Çelik beyin talimatıyla davet edildiğim bakanlıktaki görüşmede o zamanın müsteşarına sunduğum dosyada, buzağı ölümlerinin engellenmesi için ülke genelinde bir kampanyanın başlatılıp, aşıların ücretsiz olması gerektiğini, buzağı ölümlerinin %5 civarlarına çekilmesinin mümkün olacağını anlatmıştım. Sonuç olarak başarılı olunduğu takdirde hayvan ithalatının engellenebileceğini ifade etmiştim. Gerekçelerini ve çözümleri anlatmış bir de dosya sunmuştum. Gecikmeli de olsa bu dönemde bu doğrultuda çalışmaların olması bizleri umutlandırmıştır.
Şimdi de Bölgesel Buzağı Kreşi ve Buzağı Bankası önerisinde bulunmak istiyorum. Damızlık işletmelerinde her yıl elde edilen sağlıklı buzağılar, ekonomik olarak kazanımı çok yüksektir. Kendi işletmelerindeki buzağıları büyütmek, bir süre sonra ihtiyaç olunca işletmedeki hayvan varlığını gençleştirme sürecinde ekonomik açıdan da iyi bir kazançtır. Bunun yanında ülke hayvancılığın gelişmesi için de doğan buzağıların sağlıklı bir şekilde büyütülmesi ve buzağı ölümlerinin mevcut düzeyden çok daha aşağılara çekilmesi bugün ki göstergelerden de anlaşılacağı üzere bir zorunluluktur. Ülkemizde bakanlık açıklamalarına göre buzağı ölümlerinin %15 düzeylerinde olduğu bilinmektedir. Bu durumda ülkemizde 4.500.000 damızlık inekten doğan buzağılardan yaklaşık 700.000 tanesi ölmesi demektedir. Bu durum yıllık ithal edilen hayvan sayısından daha fazladır. Buzağı ölümleri gelişmiş dünya ülkelerinde %2 seviyelerindedir.
Sağlıklı bir ortamda doğum yapan ineklerden elde edilen buzağıların koruyucu uygulamalar yapılarak hayatta kalmaları sağlanabilir. Bu uygulamalar içinde öncelikle buzağı doğar doğmaz anne sütüyle beslenmesi gerekir. İlk saatler itibariyle belli bir periyotta bu süt alımı sağlıklı bir şekilde sağlanması mikroplara karşı direnç ve sağlıklı gelişim açısından son derece önemlidir. Sonra aşılarının tam, bakım ve beslenmelerinin düzenli yapıldığı işletmelerdeki bu buzağılar hem işletme hem de ülke hayvan varlığının sürdürülebilirliğinin yanında, damızlık ve besi materyali ihtiyacının karşılanmasını sağlayacaktır..
Küçük işletmelerde doğan buzağıların bakımı ekonomik olarak yük getireceği veya büyük işletmelerdeki planlamalar için ise son derece önemli olduğunu düşündüğümüz kreş buzağı veya buzağı bankalarının kurulması yönündedir. Bu amaçla Buzağı Kreşleri veya Buzağı Bankası gibi işletmelerin kurulması bölge hayvancılıklarında materyal ihtiyacı için bir çözüm olacaktır. Ya üretici kooperatifleşmesi ya da özel sektör tarafından kurulacak olan bu işletmeler devlet tarafından da desteklenmelidir. Bu tip bir yapılanma Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından desteklenmesi ile güçlü bir yapının oluşması sağlanmalıdır. Tüm ülkenin ihtiyacı belirlenerek o kapasitelere uygun erkek ve dişi materyal tedariki için bir yapı oluşturulmuş olunacaktır. Bu durum işletmelerde yavru ölümlerinin engellenmesini yanında hayvan ithalatının da durması sonucunu doğuracaktır. Bölgelerde kurulan bu tip işletmeler, ihtiyaç olan materyal taleplerini karşılamada çok büyük kolaylıkları sağlayacaktır. İşletmelerde doğan buzağılar böylelikle bölgelerde kalmış olacaktır. Bu durumda söylenecek olan buzağıları kreşe gönderelim olacaktır.
Anne sütü almış, aşıları yapılmış kayıt altına alınmış buzağıların planlama dışında olanları kreş veya bankaya gönderilebilir. Profesyonel bir şekilde yönetilen bu işletmeler ile materyaller korunup, iyi planlamalar yapılarak bölge ve ülke hayvancılığı daha iyi gelişerek sürdürülebilirliği sağlanır. Bölgelere uygun hayvancılık modellerinin uygulanması ile o bölgenin hayvan varlığının gelişimine, hayvancılık potansiyelin artışına imkan sağlanır. Unutulmamalıdır ki yavrular yaşamadan nesiller devam edemez. Bu durum tüm canlılar için geçerlidir.
Sürekli eğitim,bilinçli üretim ile yüksek verim...
Veteriner Hekim Sebahattin YAZICI
Tarımsal Hizmetler Müdürü