Fındık, Türkiye'nin en değerli ihraç ürünlerindendir. Başka alternatifi olmadığı gibi rakibi de yoktur. Türk fındığı sırf ülkemiz için değil, dünya piyasası için çok önemlidir. Pazarın yüzde 85'ine bizim fındığımız hitap ediyor. Ülkemiz halen natürel fındık ihracatıyla oyalanıyor. Bizim fındığımızı kullanan Avrupalı dünyanın çikolatasını üretip fındığın kaymağını yiyor. Fındık üreticisi yıllardır mağdurları oynuyor. Böyle yaman çelişki olur mu?
İnsanımız ve Anadolu için eşsiz bir değer olan fındık, yaratanın cömertliğinin diğer bir delilidir. Cebimizden türkümüze her şeyimize girmiş. Buna karşın biz hala fındıktan yeterinde yararlanamıyoruz. Üretici mağdur ve şikâyetçi, sağlıklı bir piyasası, borsası oluşturulamamış. Genellikle işlenmeden satıldığı için yeterli katma değer elde edilemiyor. Fındık sahipsiz bırakılıyor. Siyasete, söz dalaşına kurban ediliyor; her şeyle öyle karıştırılıyor ki, fındığın kendisi adeta unutuluyor. Fındık bizim ürünümüz, bizim nimetimiz…
Anadolu’nun gücü fındık için ne yapmalı?
-Fındık ihracından belli bir fon miktarının kesilerek bir hesapta tutulması ve arz fazlasının alımında kullanılmasını esas alan bir fiyat istikrar yaklaşımı benimsenmelidir. Böylece arz fazlası piyasada bırakılmayacaktır. Bu fazlalığa ülkece sahip çıkılıp doğabilecek fiyat çöküşü önlenecektir. Bir yandan üreticinin gelir düzeyi, öbür yandan da fındık ihracı sonucu ülkemiz döviz gelirlerinin olumsuz etkilenmesi önlenmiş olacaktır. Bu sağlandığında fındık fiyatının tamamen piyasada oluşması mümkün olacaktır.
-Fındık üretilen illerde lisanslı depoculuğun hayata geçirilmesi ve fındık ürün borsalarının kurulması çalışmaları tamamlanarak fiyatların doğru ve sağlıklı oluşmasını sağlayacak ortam oluşturulmalıdır.
-Yasalarla fındık ekim alanı olarak belirlenmiş bölgelerdeki kayıtlı üreticilere üretim miktarına göre “üretimi koruma primi” ödemesi yapılmalıdır. Böylece sadece fındık üretmesi öngörülen üreticilerin fındık üretimini sürdürmesi temin edilecektir.
Türk Fındığının 2023 Hedefleri Ne Olmalıdır?
***Türkiye’nin fındık üretim potansiyelini harekete geçirmek ve üretim verimini artırmak, dünyanın her köşesine kaliteli Türk fındığı yedirtebilmek. Bu bağlamda 2023 yılında her yıl ortalama 900 bin ton kabuklu fındık üretip satabilmek ve her yıl 3.5 milyar dolar üzerinde ihracat geliri sağlamaktır.
***Katma değeri yüksek fındık ürünleri ve fındığı girdi olarak kullanmakta olan sanayinin ülkemizde gelişmesi ve ihracatımızın natürel fındıktan fındıklı mamullere genişlemesini teşvik etmek ve yönlendirmektir.
***Fındığın uygun coğrafyası olan Karadeniz Bölgesinin gelişmiş insani normlarında yaşanabilir bir bölge olabilmesi ve fındık üreticisinin gelir düzeyinin artırılması yoluyla göçün önlenmesi, bölgenin ihtiyacı olan kaynakların orada üretilmesidir.