Genel seçim havasına bürünen 30 Mart’taki yarışta bir oy bile çok önemli. Peki il ve ilçe belediye başkanlığı, il genel meclisi ve belediye meclis üyeliği ile muhtarlık için rey vereceğimiz seçimde nelere dikkat etmeliyiz? Sonuçlara şaibe karışmaması için seçmenin de hakları var mı?
Seçmenler, beş yıl boyunca görev yapacak yerel yöneticileri seçmek için 30 Mart’ta sandığa gidecek. Yapılacak mahalli idareler seçimlerinde, 26 milyon 704 bin 757’si kadın, 25 milyon 991 bin 75’i erkek toplam 52 milyon 695 bin 832 seçmen, 194 bin 310 sandıkta oy kullanacak. Büyükşehirlerde yaşayanlar ise büyükşehir belediye başkanlığı, belediye başkanlığı ve belediye meclis üyeliği, mahalle muhtarlığı ve mahalle ihtiyar heyeti üyeliği seçimi için oy kullanacak.
Seçmen oy kullanırken nelere dikkat etmeli?
Seçmen kimlik tespitinde TC kimlik numarası taşıyan; nüfus cüzdanı, resmî daireler veya iktisadi devlet teşekküllerince verilen soğuk damgalı kimlik kartı, pasaport, evlenme cüzdanı, askerlik belgesi, sürücü belgesi, avukatlık kimlik belgesi gibi belgelerden birini ibraz etmek zorunlu. Ancak yanında TC kimlik numarası olmayan resimli ve resmî bir kimlik belgesi ibraz eden seçmenin oy kullanabilmesi için bu belgelerin yanında ayrıca seçmen bilgi kâğıdını veya nüfus müdürlüklerince verilmiş nüfus kayıt örneğini ibraz etmesi şart.
SEÇMENLERİN OYLARINI KULLANMA SIRASI
Seçmenler oylarını aşağıdaki sırada kullanacaklar:
Mavi Zarfa 3 ayrı oy pusulası konulacak: Belediye başkanlığına ilişkin mavi renkli birleşik oy pusulası ile belediye meclis üyeliğine ilişkin sarı renkli birleşik oy pusulası ile Büyükşehir belediye başkanlığına ilişkin beyaz renkli birleşik oy pusulası mavi renkli zarfa;
Mor Zarf: mahalle seçimlerinde mahalle muhtarı ile mahalle ihtiyar heyeti üyelerinin birlikte yazılı oldugu oy pusulası mor renkli zarfa konulacak.
Seçmen hakları neler, seçmen hileye şahit olursa ne yapacak?
Seçimde bir hile olduğuna şahit olan kişi buna itiraz ederek bir delille tutanağa geçirebilir. Sandık kurulunda bir hile durumu söz konusu olursa itirazını kurula iletebilir. Kurul bu itirazı yeterli görmezse itiraz ilçe seçim kuruluna yapılır. İtiraz yazılı ya da sözlü yapılabilir.
Oylar hangi saatler arasında kullanılacak?
Trabzon’da oy verme işlemi 07.00-16.00, saatleri arasında yapılabilecek.
Yüksek Seçim Kurulu’nca belirlenen oy vermenin bitiş saati geldiği hâlde sandık başında oylarını vermek üzere bekleyen seçmenler varsa, sandık kurulu başkanı bunları saydıktan sonra sırayla oylarını kullanmalarına izin verecek.
Her seçmen, hangi sandık seçmen listesine yazılmış ise ancak o sandıkta oy kullanacak.
Sandık başında kimler durabilir?
Kapalı oy verme yerleri, oyların gizliliğini ve seçmenlerin oylarını tam bir serbestlik içinde vermelerini sağlayacak. Dışarıdan içerisinin gözetlenmesine imkân bırakmayacak durumda hazırlanacak. Sandık alanına, sandık kurulu başkan ve üyeleriyle oy vermek üzere gelen seçmenler, siyasi partilerin adayları ve gözlemcileri, bağımsız adaylar ve gözlemcileri dışında hiç kimse giremeyecek. Sandık başında görevli partili kurul üyeleri, adaylar ve gözlemciler (müşahitler), rozet, amblem veya partisini belirtir herhangi bir işaret taşımayacak.
Sandık kurulu başkan ve üyeleri, oy verme günü göreve başlamadan önce ilk iş olarak sandık başında bulunanlar önünde ant içecekler ve sandığın boş olduğunu kontrol edecekler.
Sandık alanında düzeni sandık kurulu başkanı sağlayacak. Başkan, düzeni bozmaya yeltenenleri uyaracak, uyarıyı dinlemeyenleri sandık alanı dışına çıkarabilecek.
Sandık alanında alınacak tedbirler, seçmenlerin sandık başı işlemlerini izlemelerini engelleyecek nitelikte olamayacak.
Oy verme işlemi sırasında gebeler, hastalar, engelliler ve yaşlılara öncelik tanınacak.
Sandık başında seçmene vereceği oy hakkında hiç kimse müdahale, telkin ve tavsiyede bulunamayacak. Seçmenler oylarını kullandıktan sonra sandık başından ayrılacaklar.
Okuma-yazma bilmeyen seçmene, yardım istemesi durumunda, sandık kurulu başkanı parti işaretlerinin hangisinin hangi partiye ait olduğunu açıklayacak.
Akçaabat'ta kullanacağımız belediye başkanlığı oy pusulasında 7 aday bulunmaktadır.
ÖRNEKTİR