Türkiye'de 178 firmanın suyunun içilebilir durumda olmaması akıllara 'içilebilir su nasıl anlaşılır' sorusunu getirdi. İşte içilebilir suyu anlama yolları...
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu’nun incelemeleri sonucu ortaya çıkan çarpıcı gerçek bir kez daha Türkiye’de sağlığa verilen değeri gözler önüne serdi. Mikrop ve kimyasal artıklar dolu damacana sular insan sağlığını büyük ölçüde tehdit ediyor.
İçme ve kullanam suyunun kalitesindeki bozulmalarsa çeşitli hastalıklara yol açabiliyor. Peki içme suyunun nasıl özelliklere sahip olması gerekiyor.
İşte sağlıklı içme suyunda olması gereken özellikler:
- Hastalık yapıcı mikroorganizmalar içermemelidir.
- Kokusuz, renksiz, berrak ve içimi hoş olmalıdır.
- Sularda fenoller, yağlar gibi suya kötü koku ve tat veren maddeler bulunmamalıdır.
- Yeterli derecede yumuşak olmalıdır.
- Ne aşındırıcı olmalı, ne de taş yapmalıdır.
- Hidrojen sülfür, demir ve mangan gibi elementleri ihtiva etmemelidir.
- Suda sağlığa zararlı kimyasal maddeler bulunmamalıdır. Bazı kimyasal maddeler zehirli etki yapabilir; arsenik, kadmiyum, krom, kurşun, cıva gibi. Bunun yanında baryum, nitrat, florür, radyoaktif maddeler, amonyum, klorür gibi maddeler sınır değerlerinin üzerinde sağlığa olumsuz etkileri olan maddelerdir. Bazı kimyasalların varlığı aynı zamanda, suya kirli suların karıştığının göstergesidir.
- Sular kullanma maksatlarına uygun olmalıdır.
Renk, koku ve sıcaklığa dikkat
Sağlıklı bir su, berrak, renksiz, kokusuz, tortusuz olmalı, toksit maddeler içermemeli, bakteriyolojik açıdan temiz olmalı, kimyasal yönden içerdiği mineraller, “gıda maddeleri” tüzüğünde belirtilen sınırları aşmamalıdır. Su; kokusuz, renksiz, berrak ve içimi hoş olmalıdır.
Sular fenolik madde,siyanür amonyak, nitrat içermemelidir. Kalsiyum, Magnezyum, Sodyum, Demir, Nitrat gibi diğer kimyasal maddeler yönetmelikte belirtilen sınırlarda olmalıdır.
İçilebilir suyun laboratuvara gitmeden kolayıkla fiziksel özelliklerinin gözlenmesiyle de anlaşılabileceğini belirten uzmanlarsa suyun özelliklerini şu üç grupta topluyor:
- Fiziksel özellikler: Renk, koku, sıcaklık vb.
- Kimyasal özellikler: Sertlik derecesi, organik ve inorganik içerikler, pH ve zehirli bileşikler vb.
- Biyolojik özellikler: Bakteriler, virüsler, parazitler vb.
Ciddi hastalıkların nedeni: Sağlıksız su
Pek çok bulaşıcı hastalık, kirli su vasıtasıyla insanlara geçebilmektedir. Fakat suyun önemi ve sebep olabildiği hastalıklar ancak son 150 yılda algılanmaya başlanmıştır. Dünya Sağlık Teşkilatı (WHO) gelişen ülkelerdeki hastalıkların % 80′inin su ile ilişkili olduğunu tahmin etmektedir. Günümüzde geri kalmış ülkelerde bebek ölümlerinin önemli bir nedeni bulaşıcı enfeksiyon hastalıklarıdır. Bu yüzden su hijyeni, halk sağlığı açısından çok büyük önem arz etmektedir. İçme suyu kaynaklarının hastalık yapıcı mikroorganizmalarla kirlenmesi halk sağlığını doğrudan tehdit etmektedir. Kolera mikrobu, Hepatit A virüsü ve mikroskobik parazitlerden tifo, dizanteri mikrobu gibi bakterilerin yanı sıra, çeşitli virüsler ve parazitler su kaynaklanna bulaşabilir ve pek çok salgın hastalığa neden olabilirler.
Çeşitli nedenlerden dolayı bağışıklık sistemleri zayıflamış olan kişilerin, içme sularındaki kirleticiler konusunda daha duyarlı olmaları gerekiyor. Örneğin, bir mikroskobik parazit olan Cryptosporidium, enfekte olmuş hayvan ve insanların bağırsaklarında yaşar. Özellikle, göl ve akarsu gibi yüzey sularında bulunan bu parazit, sağlıklı yetişkinlerde de hastalığa yol açabilmektedir. Ancak bağışıklık sistemi zayıflamış kişilerde çok daha ciddi hastalıklara, hatta ölümlere neden olabilmektedir.
Çocuklarda gelişme bozukluğuna neden oluyor
Küçük çocuklar yüksek düzeylerde nitrat ve kurşun gibi bazı kirleticilere karşı çok hassastırlar. İçme suyundaki kurşun, bebek ve çocuklarda, fiziksel ve zihinsel gelişme bozukluklarına; yetişkinlerde ise kan basıncının artışına neden olabilmektedir. Uzun yıllar kurşun miktarı fazla su içen yetişkinlerde böbrek sorunları ve yüksek tansiyon gelişebilmekte, içme suyundaki yüksek miktarda nitrat da ciddi hastalıklara neden olabilmektedir.