Akçaabat dolmuşları artık elektronik kartla, saati belirli, daha geniş ve konforlu, ayrıca engelli bireyler açısından erişilebilir olacak. Değişimin baş mimarı Abdullah Sevim ayrıntıları anlattı…

Akçaabat Minibüsçüler Kooperatifi Başkanı Abdullah Sevim, Trabzon-Akçaabat-Mersin hattında çalışan dolmuşların dönüşümüyle ilgili soruları yanıtladı. Birkaç ay içinde Akçaabat’a ve Trabzon’a yeni araçlarla birlikte hizmet vereceklerini belirten Sevim, iki yıldır yaptıkları araştırma ve çalışmalarda sona geldiklerini belirtti. Yeni sistemle birlikte 290 aracın 70’e ineceğini ve böylece trafikteki yükün azalmasında da etkin rol oynayacaklarını ifade etti. Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanı Murat Zorluoğlu’nun da “Gelen talepler doğrultusunda dolmuş dönüşümüne Akçaabat’tan başlıyoruz. Bu dönüşümlerle esnafın ticari anlamda kârı artacak. Biz de Büyükşehir Belediyesi olarak her türlü desteği kendilerine vereceğiz.” ifadelerini kullandığı Akçaabat dolmuşlarıyla ilgili tüm ayrıntıları anlatan Sevim’le yaptığımız söyleşi:

ÖNCE ARAŞTIRMAYLA BAŞLADIK

Sayın Başkan, bu sürece nasıl başladınız? Öncelikle geçmişten bugüne kadarki süreci anlatır mısınız? Yaklaşık 1-1,5 yıldan 2020’nin 7. ayında araçlarda engelliler için erişilebilirlik uygulamasının olacağı bilincindeydik. 2019’un sonu itibarıyla da ticarî araçların hepsinde kamera sistemi olacağının da farkındaydık. Ne yapabiliriz diye düşünmeye başladık. Yönetim kurulu üyesi arkadaşlarımızla toplantı yaptık. Türkiye’de ulaşımın değişimi ve dönüşümünün diğer kentlerde nasıl olduğunu inceleme kararı aldık. İşe böyle başladık. Öncelikle elektronik ücret toplama sistemi ve minibüsten otobüse dönme sistemini Gümüşhane’de, Erzincan’da, Sivas’ta, Erzurum’da önce inceledik. Daha sonra Ordu, Samsun, Adapazarı, Kocaeli, İstanbul, Bursa, İzmir, Tekirdağ’da inceleme gezileri düzenledik. Her geziye farklı 15 kişilik gruptan oluşan dolmuşçu esnafımızı da götürdük. Bu dönüşümü bölgemize nasıl yansıtabiliriz diye araştırdık.

DÖNÜŞÜME ŞOFÖR GÖNÜLLÜ OLDU

Ziyaretleriniz ve yaptığınız incelemeler sonucu ne gördünüz? Bazı illerin dönüşümü yanlış yaptığını ve bu nedenle başarısız olduklarını gördük. Çeşitli hukuk sorunları ortaya çıkmış. Gelir-gider, yolcu-kapasite dengelerinin doğru kurulamadığını gözlemledik. Her ilin kendine göre düzeni var. Biz de kendimize göre bir sistem oluşturduk. Mersin’den Trabzon’a kadar aracın kaç dakikada Trabzon’a gideceğini, hangi duraklarda duracağını, duraklar arası mesafeyi işin uzmanlarından destek alarak belirledik. Bunu yaparken tabanda birlikteliği sağladık. Edindiğimiz her bilgiyi esnaflarımızla paylaştık. Bilgiyi kendimize saklamadık. Türkiye genelinde bu iş tersine oldu. Hep belediyenin dayatmasıyla oldu. Ancak burada biz belediyeye dayatmada bulunuyoruz. Akçaabat’ta dönüşüme şoför gönüllü oldu. Akçaabat’ın hazır olduğunu ve pilot bölge olmasını talep ettik. Akçaabat örnek olacak. Biz bu işi düzgün ve profesyonelce yaptığımız takdirde belediyemiz ulaşıma yapacağı yatırımı yapmayacak belki de o kaynaklar daha farklı hizmetlere sevk edecek. Biz bunu amaçlıyoruz.

ÜNİVERSİTEDEN DE DESTEK ALDIK

Dönüşüm sürecini hele ki dolmuş esnafı gibi zor bir kesime anlatmak konusunda neler yaptınız? Aldığınız teknik desteklerden de söz edebilir misiniz? Toplumlarda dönüşümü yapmak zor bir süreçtir. Bir kere cesur olacaksınız. Eğer projenizin doğruluğuna inanıyorsanız onun arkasında önce siz duracaksınız. Biz öncelikle bu işin doğruluğuna inandık. Ekibimizi inandırdık. Gittiğimiz yerlerde teknik anlamda destek aldık. Hukukçularla görüştük. Üniversiteden destek aldık. Dönüşüm şirketleriyle görüştük. Bütün altyapıyla ilgili bilgi aldık. Teknik raporlar hazırlattık. Yerel yönetimden taleplerimizi belirledik. Tüm ayrıntıları hesap ettik. Raylı sistem gelirse neler yapabiliriz konusunu, dikey ulaşımı teferruatıyla inceledik. Hem şehrin önünü açmak hem kaliteli hizmet vermek istiyoruz. Bilgi anlamında tabiri caizse heybemiz dolu. Bu bilgiyi de Büyükşehir Belediye Başkanımızla da paylaştığımızda çok mutlu oldu. Çok kısa sürede bu iş gerçekleşecek.

BİR ŞEHİRDE 2-3 KART OLMAZ

Peki, kartlı sistem düşünülüyorsa Büyükşehir Belediyesinin de kullandığı kartı mı düşünüyorsunuz? Biz tek kart kullanımından yanayız. Bir şehirde 2-3 kart olmaz. Belediye hangi firmayla çalışıyorsa o firmayla çalışacağız. Belediye de esnafın yanında duruş itibarıyla. Bu da bizi memnun ediyor. İşi kolaylaştırıyoruz, zorlaştırmıyoruz. Elektronik sistemle para toplayanlarda KDV oranı da yüzde bire, gelir vergisi de yüzde bir buçuğa çekildi. Eskisi gibi fatura toplama da yapılmayacak. Bu da şoför esnafı açısından olumlu bir ayrıntı…

SÖZLEŞMEYİ EN İYİ ŞEKİLDE YAPACAĞIZ

Ücretsiz yolcu taşımaları, esnafı rahatsız eder mi? Bu konuda bir bilgi kirliliği var. Meselâ 65 yaş üstüne ücretsiz yolculuk yaptırılıyor. Ancak 65 yaş üstüne hizmet sunanlara Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı araç başı büyükşehirlerde bin lira veriyor. Ayrıca büyükşehir de bunu destekleyecek. Zaten sözleşmemizi de hukukçumuzla birlikte en iyi şekilde yapacağız.

EN SONA BIRAKTIK…

Araç konusunda karar verdiniz mi? Esnaf nasıl alacak? Araç konusu en kolayı… O nedenle en sona bıraktık ve bu konuyu neredeyse hiç konuşmadık. Sona geldiğimizde tüm markaları davet edeceğiz. Deneme sürüşlerinde esnafımız en iyisini tespit edecektir. Kredi konusunda da kredi kefalet kooperatiflerinden de gereken desteği alacağımızı ifade etmek isterim. Ayrıca yeni sistem esnafımıza neredeyse hiçbir ekonomik yük getirmeyecek.

DAHA GÜVENLİ HİZMET

 Paralar eşit mi dağılacak? Araç sayısında değişikliğe gidilecek mi? Her araç aynı kilometreyi yapacak ve aynı ücreti kazanacak. Para alışverişi kalkacak ve şoför tamamen işine odaklanacak. Böylece şoförler arasında yarış da kalkacak. Daha güvenli ve daha nezih bir taşımacılık dönemine girilecek. Şu anda hak sahibimiz 580. 2006 yılında iki plakayı birleştirdik, sayı 290’a indi. Bu sayıyı 70’e düşürmeye düşünüyoruz. Böylece trafikten biraz daha araç çekeceğiz. Bu anlamda da şehrimize katkı sağlayacağız. Biz bu planlamayı yaparken gelecek yılları kurtarmasını bekliyoruz. Geçmişe oranla geldiğimiz noktayı gelecek nesillere daha iyisini sunabilmek için gayret sarf ediyoruz. Teknolojinin imkânlarını da aynı şekilde kullanabilmemiz gerektiğini düşünüyoruz. Klimalı, konforlu, standart ölçülerde, kamera güvenlikli, erişilebilir bir dolmuş sistemi olacak.

Abdullah Sevim, Sonnokta Gazetesi'nden Berkank Parlak ile konuştu.